“Woke is vergif van de samenleving”. De woorden van Bart De Wever aan tafel bij Op1 liegen er niet om: de Antwerpse burgemeester vindt dat de samenleving vertrut. De taalgids met suggesties voor inclusief taalgebruik die het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) vorige week publiceerde is hier volgens hem het ultieme voorbeeld van. 

De woke-gedachte verdeelt de maatschappij volgens De Wever in twee groepen: hoogopgeleide, witte mannen zijn de daders, achtergestelde minderheidsgroepen zijn de slachtoffers. Eenmaal onder deze slachtofferstolp geplaatst komt – of wil? – de laatste groep er nooit meer uit. Ook de daders zijn voor altijd veroordeeld tot hun hokje: volgens De Wever kunnen zij in de ogen van woke nooit meer iets goed doen. Over een slachtofferrol gesproken.

Bang voor een burgeroorlog

Op termijn vreest De Wever zelfs voor een burgeroorlog. “Dat klinkt overtrokken, maar in Amerika zaten we er niet heel ver vandaan toen het Capitool bestormd werd,” betoogt de Belg. Hij vergat voor het gemak even dat het nog altijd rechtsextremistische Trump-aanhangers waren die zich in Washington binnendrongen.

Natuurlijk bestaat er radicaal gedachtegoed, zowel op links als op rechts, die de samenleving polariseert. Maar waar het tijdens het pleidooi van De Wever aan voorbij gaat, is dat de term “woke” compleet uit context wordt gerukt en hiermee aan waarde inboet. De kern van de woke-gedachte is het bewust maken van bepaalde privileges die sommigen in de samenleving genieten. Die privileges maken je geen dader, het uiten van agressie naar mensen die deze privileges kenbaar willen maken wel. 

Doodsbedreigingen voor LAKS

Die agressie ervaarde ook het LAKS, een organisatie die normaliter alleen in beeld komt als er klachten over eindexamens verzameld moeten worden. Hun taalgids oppert inclusieve alternatieven voor gangbare termen. Zittenblijven wordt doubleren, spreek liever van onderwijsrichtingen in plaats van onderwijsniveaus en gehandicapte leerlingen spreek je bij voorkeur aan met leerlingen met een handicap. Het werd het LAKS niet in dank afgenomen: de leerlingen werden beschimpt, uitgelachen of zelfs bedreigd door mensen die zich niet in de taalgids konden vinden. 

Goed, ik ben van de school “noem het beestje bij de naam”: doubleren is ook mij wat te eufemistisch en met een onderwijsniveau lijkt me niets mis. Maar ik vind het wel een verdomd kleine moeite om je leerlingen met “goedemorgen allemaal” aan te spreken in plaats van “goedemorgen jongens en meisjes” als je daarmee de héle klas een fijn gevoel geeft. 

Luisteren naar de leerlingen op scholen

Waar ik vooral met mijn hoofd niet bij kan, is de mate van agressie die de scholieren van LAKS over zich heen krijgen. Het zijn taaltips: suggesties, opties, stof tot nadenken, aanleiding tot gesprek. Niets mág niet meer, sommige dingen kunnen óók. Voor mij de essentie van de woke-gedachte: dat dingen nu eenmaal decennialang zo gaan betekent niet dat er nooit iets kan veranderen. Dat moet zelfs Bart De Wever het met me eens zijn. Mijn suggestie zou zijn: luister eens naar de leerlingen die zich daadwerkelijk op zo’n school bevinden in plaats van naar de mensen die vijftig jaar geleden hun veterstrikdiploma behaalden.